Poslednjih dana svedoci smo burnih dešavanja u Crnoj Gori. Razlog za
sučeljavanje predstavnika Srpske pravoslavne crkve (SPC), prosprskog
Demokratskog fronta (DF) i Đukanovićeve Demokratske partije
socijalista (DPS) jeste usvajanje Zakona o slobodi vjeroispovijesti
ili uvjerenja i pravnom položaju vjerskih zajednica kojim se želi
(re)definisati imovinski i pravni odnosi države i Crkava i verskih
zajednica na teritoriji Crne Gore.
No, uprkos činjenici da je glavni spor na relaciji Srpske
pravoslavne crkve i trenutnog crnogorskog režima ono što izuzetno
zabrinjava, i o čemu se maltene uopšte u državama regiona ne piše,
jeste nedopustiva antimuslimanska, islamofobična i preteća
klerikalna retorika kojom se služe predstavnici Demokratskog fronta,
koji se po sopstvenim navodima zalažu za očuvanje „Njegoševe Crne
Gore“.
Tokom diskusija u crnogorskom Parlamentu koje su bile posvećene
navedenom Zakonu poslanik Demokratskog fronta Andrija Mandić održao
je zastrašujuću islamofobičnu i antimuslimansku besedu. Mandić je
upozorio da su pripadnici Demokratskog fronta i njihovi sledbenici
spremni da u ovom „važnom istorijskom momentu...ispune zavet svojih
predaka“ i da su se pred sveštenicima SPC-a zakleli na
„Trojičidanskom saboru da će životima braniti Srpsku pravoslavnu
crkvu“.
Takođe, Mandić je podsetio i da niko ne sme da zaboravi da upravo i
Njegošev „Gorski vjenac počinje uoči Trojičina dne“ zbog čega on
upozorava da se sve može završiti katastrofom posebno za muslimane
zbog čega im savetuje da se „ne mešaju u predloženi Zakon“ (sic!)
jer će se time direktno ogrešiti „o sudbinu i budućnost Pravoslavne
crkve u Crnoj Gori“ čime će joj naneti istorijsku nepravdu, a ako se
to desi niko od onih kojima je nepravda naneta neće „otići do
Milivoja Katnića, državnog tužioca, Vesne Mandić, predsednice
Vrhovnog suda Crne Gore ili Veselina Veljovića, direktora crnogorske
Uprave policije“ već će „zakucati na vrata onima za koje misle da su
odgovorni za nanetu nepravdu kako bi im dug naplatili“.
Karađićev lik i djelo
Naravno, Andrija Mandić kao pobornik lika i dela Radovana Karadžića
i Vojislava Šešelja nije propustio priliku da podseti i na to da
istrebljenja nisu ni najmanje nepoznata Crnoj Gori i da „zakopanog
oružja ima više nego što ga ima u vojnim i policijskim magacinima“ i
da će ono biti otkopano „čim padne prva kap krvi“.
Inače u prošlosti Mandić je znao da ističe i sličnosti između
Republike Srpske koju doživljava kao „ponos svakog čestitog Srbina i
simbol njihovog viteštva, hrabrosti, mudrosti i pobjede“ i Crne Gore
zbog toga što su u jednu i drugu „uzidani životi desetina hiljada
Srba“.
Osim Mandića, tokom sednica ispred Demokratskog fronta govrio je još
i Milan Knežević koji je u petnaestominutnoj somnobulnoj „propovedi“
izjavio da je „bezbožnička rulja raspisala poternicu za Gospodom
Bogom“ i da „ako postoji Sodoma i Gomora, onda je to ovaj režim u
Crnoj Gori“ zbog čega će svi oni „koji glasaju za Zakon biti
prokleti od Svetog Vasilija i Svetog Petra!“.
Na njegov govor nadovezala se i Kneževićeva partijska koleginica dr.
Vera Bulatović koja je u stanju klerikalne katatonije čitala sa
papira „Božji dar je zvati se Srbinom, nema ničeg ljepšeg i
blagoslovenijeg od toga! Ničeg svetijeg negoli biti potomak onakvih
predaka, sve sveti do svetih, mirotočni... Mi smo narod ikona,
freske su nam seni, oltari koljevke, pričesti - zavjetne blagovjesti
da život nije tek zbeg, već pravednička borba za krst časni i
slobodu zlatnu“.
Snovi o vaskrsenju “Dušanovog carstva”
Čitav navedeni narativ nije imao apsolutno nikakvog odjeka u Srbiji
gde su mahom svi intelektualci, a posebno opozicioni političari
okupljeni oko Saveza za Srbiju, svoju kritiku uperili protiv režima
Mila Đukanovića diskutujući da li je zakon ispravan ili ne.
Zakonu se naravno ima svašta prigovoriti, međutim dok se to čini
mora se imati na umu da SPC već duže nego jedan vek predstavlja
bastion velikosrpske ideje i sejanja mržnje prema Drugima, naročito
prema nacionalno-etničkim grupama islamske veroispovesti poput
Albanaca i Bošnjaka.
U tom kontekstu, Milo Đukanović, ako želi da uspostavi građansku
multikulturalnu državu, mora da je oslobodi od nemani koja je
rasadnik najreakcionarnijih nacionalističkih i šovinističkih tropa i
permanentnog anti-državnog delovanja u Crnoj Gori.
Naravno, Mitropolija crnogorsko-primorska u svojim aktivnostima ne
samo da ima pomoć „centrale“ SPC-a u Beogradu što se jasno videlo iz
blagoslova patrijarha Irineja poslanicima Demokratskog fronta
Andriji Mandiću i Milanu Kneževiću za „odbranu Srpske pravoslavne
crkve na svakom mestu i u svakom trenutku“ u Crnoj Gori, već i
apsolutno većinskog dela srbijanskog društva koji se i nakon svih
počinjenih zločina u ime srpskog nacionalističkog projekta i dalje
vodi velikosrpskom idejom srpske države koja će da obuhvati sve
Srbe.
No, ova ideologija nije problematična samo zato što želi da ostvari
sabornost svih Srba u „vaskrslom Dušanovom carstvu“ već i zbog toga
što je duboko neprijateljska prema svim svojim komšijama kojima ne
priznaje nacionalno-etničke identitete, niti njihove jezike, a
neretko ni same države.
“Hristovi vojnici”
Od dolaska na vlast neoradikalske Srpske napredne stranke,
etno-nacionalistički narativi i antimuslimanski govor mržnje u
medijima i političkoj i javnoj sferi dobijaju sve snažniji zamajac,
pre svega u prorežimskim medijima, poput TV Happy, Pinka i
Informera, ili pak u proruskim glasilima kao što su Novosti i
mnogobrojnim on-lajn sajtovima koji promovišu radikalan pravoslavni
„hristoslavizam“, fenomen o kome je lucidno u svojim radovima pisao
američki islamolog Majkl Sels.
Goste koje najčešće imamo priliku da vidimo u emisijama na pomenutim
televizijama su nekadašnji gospodari medijskog i javnog prostora iz
vremena vladavine Slobodana Miloševića koji su inače bili i
najvokalniji proponenti politike ekspanzionističkog srpskog
nacionalizma.
Naravno, ličnosti koje dobijaju ovaj prostor neumoljivo ga koriste
za sistematski istorijski revizionizam najradikalnijeg oblika kako
bi rehabilitovali srpski nacionalni program i spremili nadolazeća
mlada pokoljenja da budu (kako ih je Andrija Mandić nazvao)
“Hristovi vojnici“ spremni za nove žrtve za „ujedinjenje svih
srpskih zemalja“ i krst časni, jer kako to njihovi duhovni oci vele
- “zemaljska su kratka carstva, a nebeska traju doveka”. |