Treći
panel
Mađarska zajednica kao most između Srbije i EU
12. decembar 2008.
Treći i poslednji panel iz projekta "Uloga mađarske
zajednice u Srbiji" održan je, sredinom decembra u Novom Sadu na temu
"Mađarska zjednica kao most između Srbije i EU". Za razliku od predhodna
dva ovaj panel nije okupio veliki broj učesnika, ali rasprava zbog toga
nije izgubila na sadržajnosti.
Više učesnika u raspravi je istaklo da vojvođanski
Mađari snažno podržavaju evropsku orijentaciju Srbije, jer u integraciji
Srbije u evropske strukture, kao i u članstvu u EU, vide magućnost da
lakše ostvare svoje interese i zadovolje svoje potrebe.
Ističući da je evropeizacija Srbije strateški interes
Mađara u Vojvodini Iren Gabrić Molnar, profesorica univerziteta, je
navela sledeće razloge:
- mogućnost veće prekogranične saradnje sa maticom i ostalim mađarskim
zajednicama koje se već nalaze unutar EU, te
- potrebu da se interregionalnom saradnjom prevaziđe periferni status
severne Vojvodine.
Snažan interes vojvođanskih Mađara da se Srbija u
potpunosti evropeizuje potvrđuju, po njenim rečima, i rezultati
empirijskog istraživanja. Recimo, na pitanje šta vas najviše brine u
društvu, najveći broj ispitanika je, prema istraživanju odraslog
stanovništva u onim vojvođanskim opštinama u kojima žive Mađari (2004.
godine), odgovorio: "Zaostajanje za svetom i Evropom". Odmah iza ovog,
ispitanici su odgovorili da ih brine spor tempo reformi, te izgubljena
autonomija Vojvodine.
Kulturni obrasci, multikulturalnost, komunikacija kako
sa maticom, tako i sa onim delovima Evrope gde žive Mađari, te
tradicionalna prekogranična saradnja značajne su prednosti mađarske
zajednice na temelju kojih će i njena uloga u evropeizaciji Srbije sve
više dolaziti do izražaja. No, da bi ta uloga u većoj meri došla do
izražaja neophodno je, po rečima Iren Gabrić Molnar, promeniti shvatanje
prekogranične interregionalne saradnje, te prevazići državni centralizam
i u Srbiji, i u Mađarskoj, jer se veoma dugo čeka na odobrenja Beograda
i Budimpešte, čak i u pogledu najmanjeg privrednog i drugog oblika
saradnje. U strateškim planovima regionalnog razvoja naglasak bi morao
biti, smatra Iren Gabrić Molnar, na jačanju prostornog i
infrastrukturnog integriteta prekogranične obalsti, što se može postići
promocijom prekograničnih inicijativa, olakšane integracije tržišta,
povećanjem koherentnosti lokalnih zajednica, kao čitav niz drugih mera,
posebno onih koje se odnose na oblast istraživanja, naučnih tehnologija
i oblasti razvoja ljudskih resursa.
Podsećajući na činjenicu da su vojvođanski Mađari,
zahvaljujući činjenici da se susedna Mađarska već nalazi u EU, osvojili
određeni nivo eu znanja, Ferenc Žoldoš iz D.o.o. "Adaptatio - D" je
podsetio da pripadnici mađarske manjine kreirali projekte u kojima se ne
naglašavaju samo njihovi kulturni i nacionalni prioriteti, nego i neki
regionalni aspekti koji doprinose poboljšanju života svih ljudi koji
žive na određenim područjima. Kako bi se iskoristile sve mogućnosti koje
pruža EU, Žoldoš je naveo da je, zahvaljujući fondaciji "Apacai", oko
300 ljudi iz Vojvodine steklo neophodna znanja kako bi svojim projektima
moglo konkurisati za podršku EU, što itekako doprinosi modernizaciji
mađarske zajednice u Vojvodini. On, takođe, naglasio činjenicu da je
Vlada Mađarske stvorila sistem pomoći Mađarima koji žive van granica
Mađarske, zahvaljujući kome je u proteklih 18 godina i uspostavljena
široka saradnja između vojvođanskih Mađara i same Republike Mađarske.
Na panelu je bilo reči i o budućnosti mađarske manjine
u Vojvodini, odnosno Srbiji. Istoričar Zoltan Mesaroš je podsetio da je
tokom 90-tih godina došlo do egzodusa pripadnika mađarske zajednice, što
je dovelo do toga da je mađarska zajednica danas demografski i
intelektualno oslabljena, ekonomski osiromašena, pa je i njen politički
uticaj umanjen. Želja samih Mađara za izvesnim vidovima autonomija nigde
nije dovelo do željenih rezultata, jer za tako nešto nije bilo
razumevanja. Mesaroš je podsetio da je asimilacija prirodan proces, ali
da ona, potpomognuta od strane vlasti, vodi laganom nestajanju
manjinskih zajednica. Rešenje problema je, po njegovom mišljenju, u tome
da se manjinske zajednice tretiraju kao kolektiviteti, jer "raspršivanje
kolektiviteta ne doprinosi bržoj evropeizaciji Srbije".
GALERIJA::: |
